*FEN GÜNLÜĞÜM*

[Muhammed Salih Yıldız]

FEN GÜNLÜKLER 12
Hipofiz Bezi
Beynin alt tarafında nohut büyüklüğünde bir bezdir. Hipofiz bezinin salgıladığı birçok hormon bulunmaktadır. Bu hormonlardan biri de büyüme hormonudur. Büyüme hormonu çok salgılandığında devliğe,az salgılandığında cüceliğe neden olur. Hipofiz bezinin görevleri şu şekilde sıralanabilir:
1. İç salgı bezlerinin çalışmasını denetler ve düzenler.
2. Büyüme ve gelişmeyi sağlar.
3. Anne sütü üretimini sağlayan prolaktin hor-
monunu salgılar.
4. İç salgı bezleri ile sinir sistemi arasındaki
uyumu sağlar.
Tiroit Bezi
Boynumuzun ön tarafında, gırtlağın altında, soluk borusunun sağında ve solunda iki parça hâlinde bulunmaktadır. Troit bezi, tiroksin denilen hormonu salgılar. Büyüme ve gelişmeyi sağladığı gibi vücuttaki kimyasal olayları da düzenler. Tiroksin hormonu üretimi vücuda alınan iyot mineraline bağlıdır. Vücuda yeterli iyot alınmadığında tiroit bezi çok fazla çalışır. Bunun sonucunda tiroit bezi büyür ve guatr hastalığına sebep olur.

[1686]

FEN GÜNLÜĞÜM 10

Sesin dalgalarının yayılabilmesi için ses dalgalarının kaynağından çıktığı ortamda taneciklerin olması gerekir.Bu nedenle ses dalgaları sadece katı,sıvı ve gaz gibi maddesel ortamlarda yayılabilir.Boşlukta ise madde tanecikleri olmadığı için ses kaynağının titreşim sonucu yaydığı titreşim hareketi taşınamaz ve ses boşlukta yayılmaz.Ses hava ortamında yaklaşık olarak 1 saniyede 340 metre yol alırken ışık ise 300 000 kilometre yol alır.

Sesin Yansıması:
Ses dalgalarının bir engele çarparak geldiği ortama geri dönmesine sesin yansıması denir.Ses,sert ve pürüzsüz yüzeylerde daha fazla yansımaya uğrar.Pürüzlü ve yumuşak yüzeyler sesi iyi yansıtmaz.Aynı sesi sert ve pürüzsüz yüzey ile yumuşak ve pürüzlü yüzeye gönderirsek sert ve pürüzsüz yüzeyden yansıyan sesin şiddeti daha fazla olur.

[Taha Öcaloğlu]

FEN GÜNLÜĞÜM 8
SESİN YAYILMASI
SES: Maddenin titreşimiyle oluşan bir enerji türüdür.Ses,durgun bir suya atılan taşın oluşturduğu dalgalar gibi her yöne doğru yayılır.Ses enerjisini madde tanecikleri birbirine aktarır.Böylece ses yayılmış olur.Sesin yayılabilmesi için maddesel ortam gereklidir.Maddenin olmadığı ortamlarda sesi iletecek tanecik olmadığı için ses iletilemez

[Taha Öcaloğlu]

FEN GÜNLÜĞÜM 9
Sesin Farklı Ortamlarda Farklı Duyulması
Ses kaynakları tarafından oluşturulan ses katı,sıvı ya da gaz ortamlardan geçerek bize ulaşır.Maddenin farklı hallerinde tanecikler arası mesafe de farklıdır.Bu durum sesin iletilme hızını ayrı da etkiler. Benzer şekilde ortamın değişmesiyle sesin şiddeti de değişir. Aynı ses, bazı ortamlarda çok uzun mesafelere iletilebilirken bazı ortamlarda çok kısa mesafelere iletilebilir. Sesin yayıldığı ortamın değişmesiyle ses farklı işitilir.

[Taha Öcaloğlu]

FEN GÜNLÜĞÜM 10
Sesin dalgalarının yayılabilmesi için ses dalgalarının kaynağından çıktığı ortamda taneciklerin olması gerekir.Bu nedenle ses dalgaları sadece katı,sıvı ve gaz gibi maddesel ortamlarda yayılabilir.Boşlukta ise madde tanecikleri olmadığı için ses kaynağının titreşim sonucu yaydığı titreşim hareketi taşınamaz ve ses boşlukta yayılmaz.

[1735]

FEN GÜNLÜĞÜM 11
Sesin Yayılması
Ses,maddenin titreşmesiyle oluşan bir enerji türüdür.Ses dalgalar halinde yayılır.Mesela bir havuza taş atıldığında dalgalar halinde yayıldığı gibi. Sesin yayılabilmesi için maddesel bir ortama ihtiyaç duyulur.

[Anonim]

Yandığı zaman enerji veren maddelere yakıt denir.Yakıtlar
ısı ya da ışık elde etmek için ,araç ya da makineleri çalıştırmak için kullanılır.Yakıtlar;evde ısınmayı,otobüslerin çalışmasını ,elektrik üretmesini,uçakların uçmasını,yemeklerin pişmesini ve daha sayamayacağımız birçok olayın gerçekleşmesini sağlar.Tarihsel süreçte yakıtlar aydınlatma amaçlı da kullanılmıstır.Yakıtlar fiziksel hallerine göre üçe ayrılır.KATI YAKITLAR: Kömür çeşitleri,odun çeşitleri,bitki parçaları,
bitki tohumları ve tohum kabukları katı yakıtlara örnektir.
SIVI YAKITLAR: Akışkan olma,yandığında kalıntı bırakmama,yüksek
enerji verimi gibi ozellikleri olan sıvı yakıtlar genellikle arac ve makineleri çalıştırmak için kullanılır.
Örneğin;motorin mazot benzin.
BİYODİZEL:Bitkisel yağlardan veya atık yağlardan elde edilen bir sıvı
yakıttır.Genlde yağ bitkilerinin tohumlarından üretilmektedir.
BİYOETANOL:Bu yakıt türünün ham maddesi şeker pancarı,
mısır,buğday gibi tarımsal ürünler ve bunların kullanımıyla
oluşan tarımsal atiklardir. GAZ YAKITLAR:Doğalgaz, lpg
ve biyogazdır.

[Muhammed Salih Yıldız]

Fen Günlüğüm 13
Pankreas: Karın boşluğunda, midenin alt ve arka bölgesinde bulunan yaprak şeklinde bir
bezdir. Pankreas, vücudumuzdaki en büyük salgı bezidir. Sindirim sistemini tanırken öğrendiğiniz
gibi pankreas, hem ince bağırsağa sindirim enzimleri salgılarken hem de hormon salgılayan
bir bezdir. Bu özelliğinden dolayı karma bez olarak tanımlanır.
Pankreas bezi, insülin ve glukagon olmak üzere
iki çeşit hormon salgılar. Bu hormonlar kandaki şeker
(glikoz) oranını ayarlar. İnsülin hormonu, kandaki
şeker oranı arttığında salgılanarak şeker oranını
azaltırken; glukagon hormonu, kandaki şeker
oranı azaldığında salgılanarak şeker oranını artırır.
İnsülin hormonu yeterli salgılanmadığında kandaki
şeker oranı artar

[Muhammed Salih Yıldız]

Böbrek Üstü Bezi: Bu bezler, her iki böbreğin üstünde ve böbreğe yapışık durumdadır.
Korku, sevinç, heyecan ve öfke gibi durumlarda adrenalin denilen bir hormon salgılar.
Bu hormonun etkisiyle kalp atışımız artar, solunum ve kan dolaşımı hızlanır. Göz bebekleri büyümeye başlar.

[Muhammed Salih Yıldız]

Eşeysel Bezler: Eşeysel bezler dışındaki tüm bezler dişi ve erkeklerde aynı görevi
yaparken eşeysel bezler, dişi ve erkeklerde farklı görevleri yerine getirmektedir. Erkeklerde Erkeklerde testis, dişilerde yumurtalık; eşeysel bezleri
oluşturur.

[Muhammed Salih Yıldız]

Ergenlik dönemi insan yaşamı içinde doğal bir gelişim dönemidir ve yaklaşık olarak 10-19 yaşlarını kapsar. Bu dönemde birey bedensel, cinsel ve zihinsel olarak gelişir. Ergenlik süreci yetişkinliğe geçiş dönemidir. Bu dönem sonunda birey, yetişkin olarak tanımlanır. İnsan gelişiminin bebeklik döneminden sonraki en hızlı büyüme dönemidir. Bireylerin ergenliğe giriş yaşlarını ve bu dönemdeki gelişim seyirlerini iklimler, ırk özellikleri, kalıtsal faktörler, beslenme ve sosyoekonomik seviye gibi faktörler etkileyebilmektedir. Genellikle kız çocukları ergenlik dönemine erkeklere göre daha erken girerler.

[Yusuf Karaçoban]

FEN GÜNLÜĞÜM 9
Ses Sürati
Su içerisinde yüzerken, uzaktan geçen bir teknenin motor sesini, suyun dışındaki birine göre
daha iyi duyarız. Benzer şekilde, kulağımızı masaya dayadığımızda farklı sesler duymaya
başlarız. Yukarıdaki örneklerden de anlaşılacağı gibi, ses farklı ortamlarda farklı süratlerde
yayılmaktadır. Sesin yayılma süratine, ortamın kendisinin yanı sıra, ortamın sıcaklığının da
etkisi vardır.
Ortamın Türünün Sesin Yayılma Süratine Etkisi
Ses, cisimlerin titreşmesi ile oluşur. Bu titreşim hareketi, ortamda bulunan diğer taneciklere
ve oradan da kulağımıza iletilir. Bu nedenle, sesin oluştuğu kaynaktan kulağımıza kadar
gelebilmesi için, ses kaynağı ile kulağımız arasında katı-sıvı-gaz gibi maddesel bir ortamın
bulunması gerekir.
Ses dalgalarının ilerleme sürati ortamın türüne bağlıdır. Ses katılarda en süratli, gazlarda en
yavaştır. Ses dalgalarının ortama göre ilerleme süratleri arasındaki ilişki aşağıdaki gibidir:
V katı >V sıvı > V gaz
Sesin iletim süratinin ortama bağlı olması, ortamdaki maddenin tanecik yapısı ile ilgilidir. Katı
ortamını oluşturan tanecikler sıvılara göre, sıvı ortamı oluşturan tanecikler de gazlara göre
birbirine daha yakın oldukları için, ses dalgalarının enerji aktarımı katılarda en kolay,
gazlarda ise en zor olur. Ancak ses dalgaları, boşlukta ya da havası boşaltılmış ortamlarda
titreşimle enerji akışının sağlanabileceği tanecikler olmadığından, yayılamaz. Katılarda ses
iletimi daha iyi ve süratli olduğu için, kulağımızı masaya dayadığımızda önceden
duyamadığımız sesleri duymaya başlarız.

[Yusuf Karaçoban]

Fen günlğü 10
Sesin Maddeyle Etkileşmesi:
Ses maddeyle karşılaşınca 3 farklı yol izler.
1. SESİN YANSIMASI
2.SESİN SOĞURULMASI
3.SESİN İLETİLMESİ
Sesin yansıması sert ya da pürüzsüz bir engele çarpınca engel tarafından bulunduğu yere tekrar gelir buna SESİN YANSIMASI denir.
Sesin soğurulması yumuşak,pürüzlüve gözenekli bir engele çarptığında engel tarafından soğurulur yani engel hapseder buna SESİN SOĞURULMASI denir.
Sesin iletilmesi katı,sıvı ve gaz madde olan bir engele çarptığında engel tarafından diğer tarafa iletilir buna SESİN İLETİLMESİ denir

[Yusuf Karaçoban]

Fen günlüğü 11
ERGENLİ DÖNEMİ
İnsanlarda çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemine ‘ ergenlik’ denir.Ergenliğe giriş zamanı farklılık gösterir.Genellikle 12-20 yaş arası gerçekleşir. Kızlar genellikle erkeklerden daha çabuk ergenliğe girerler.
Ergenlik döneminde bedende ve ruhta bir sürü değişiklik gözlemlenebilir.Boy ve kilo artışı, yüzde sivilcelenme, koltuk altında kılların çıkması bazı belirtilerdir.
İÇ SALGI BEZLERİ

İç salgı bezleri vücudumuzdaki sistemlerin çalısmasında sinir sistemine yardımcı olur.İç salgı bezlerinin ürettikleri özel salgılara hormon denir.

İÇ SALGI BEZLERİNİN GÖREVLERİ
Hipofiz Bezi= Beynin alt tarafında nohut büyüklüğünde bir bezidir.Hipofiz bezinin salgıladığı birçok hormon bulunmaktadır.Bu hormanlarda biri de büyüme hormonudur.Büyüme hormonu çok salgıladığında devliğe,az salgılandığında cüceliğe sebep olur.
Tiroit Bezi=Boynumuzun ön tarafında, gırtlağın altında,soluk borusunun sağında ve solunda iki parça halinde bulunmaktadır.Tiroit bezi,tiroksin denilen hormonu salgılar.
Pankreas=Karın boşluğunda,midenin alt ve arka bölgesinde bulunan yaprak şeklindeki bir bezdir.Pankreas,vücudumuzdaki en büyük salgı bezidir.Pankreas bezi, insülin ve glukagon olmak üzere iki çeşit hormon salgılar.Bu hormonlar kandaki şeker (Glikoz)oranını ayarlar.İnsülin hormonu kandaki şeker oranı arttığında salgılanarak şeker oranını azaltırken;glukagon hormonu,kandaki şeker oranı azaldığında salgılanarak şeker oranını artırır.

Böbrek Üstü Bezleri=Bu bezler,her iki böbreğin üstünde ve böbreğe yapışık durumdadır.Korku,sevinç,heyecan ve öfke gibi durumlarda adrenalin denilen bir hormon salgılar.Bu hormonun etkisiyle kalp atış hızımız artar,solunum ve kan dolaşımımız hızlanır.Göz bebekleri büyümeye başlar.

Eşeysel Bezler=Erkeklerde testis,dişilerde yumurtalık;eşeysel bezleri oluşturur.

[Yusuf Karaçoban]

Beyler benim günlük gelmiyo

[Yazar]

Yazılar