Yanıtla: *FEN GÜNLÜĞÜM*

[YİĞİT ERKAM ÖZEL]

FEN GÜNLÜĞÜM 9
Ses Sürati
Su içerisinde yüzerken, uzaktan geçen bir teknenin motor sesini, suyun dışındaki birine göre
daha iyi duyarız. Benzer şekilde, kulağımızı masaya dayadığımızda farklı sesler duymaya
başlarız. Yukarıdaki örneklerden de anlaşılacağı gibi, ses farklı ortamlarda farklı süratlerde
yayılmaktadır. Sesin yayılma süratine, ortamın kendisinin yanı sıra, ortamın sıcaklığının da
etkisi vardır.
Ortamın Türünün Sesin Yayılma Süratine Etkisi
Ses, cisimlerin titreşmesi ile oluşur. Bu titreşim hareketi, ortamda bulunan diğer taneciklere
ve oradan da kulağımıza iletilir. Bu nedenle, sesin oluştuğu kaynaktan kulağımıza kadar
gelebilmesi için, ses kaynağı ile kulağımız arasında katı-sıvı-gaz gibi maddesel bir ortamın
bulunması gerekir.
Ses dalgalarının ilerleme sürati ortamın türüne bağlıdır. Ses katılarda en süratli, gazlarda en
yavaştır. Ses dalgalarının ortama göre ilerleme süratleri arasındaki ilişki aşağıdaki gibidir:
V katı >V sıvı > V gaz
Sesin iletim süratinin ortama bağlı olması, ortamdaki maddenin tanecik yapısı ile ilgilidir. Katı
ortamını oluşturan tanecikler sıvılara göre, sıvı ortamı oluşturan tanecikler de gazlara göre
birbirine daha yakın oldukları için, ses dalgalarının enerji aktarımı katılarda en kolay,
gazlarda ise en zor olur. Ancak ses dalgaları, boşlukta ya da havası boşaltılmış ortamlarda
titreşimle enerji akışının sağlanabileceği tanecikler olmadığından, yayılamaz. Katılarda ses
iletimi daha iyi ve süratli olduğu için, kulağımızı masaya dayadığımızda önceden
duyamadığımız sesleri duymaya başlarız.